
دستورالعمل تعیین تکلیف مواد اولیه و محصول نامنطبق و مدیریت سوابق مربوطه
در نظام های مدیریت کیفیت مانند ISO 9001 و IATF 16949، مدیریت مواد اولیه و محصولات نامنطبق نقش کلیدی در تضمین کیفیت نهایی محصول دارد. محصول نامنطبق چیست؟ به هر ماده یا محصولی گفته می شود که از نظر کیفی با الزامات مشخص شده در استاندارد ها، نقشه ها، یا مشخصات فنی مغایرت داشته باشد.
مراحل شناسایی و تعیین تکلیف محصول نامنطبق
- شناسایی اولیه
هرگونه مغایرت در مواد اولیه یا محصول نهایی در حین بازرسی، تولید یا پس از تحویل شناسایی می شود.
برای ثبت اولیه از فرم کنترل محصول نامنطبق استفاده می شود. - قرنطینه و برچسب گذاری
اقلام نا منطبق باید فوراً قرنطینه شده و با برچسب "نا منطبق" مشخص شوند تا از مصرف یا ارسال ناخواسته آن جلوگیری شود. - تحلیل و بررسی علت
تیم کنترل کیفیت با همکاری مهندسی فرآیند و تولید، به تحلیل علت عدم انطباق می پردازد. - تعیین تکلیف
براساس نوع عدم انطباق، یکی از اقدامات زیر انجام می شود:- بازکاری (Rework)
- تفکیک و استفاده با مجوز ارفاقی (Deviated Use with Concession)
- برگشت به تأمین کننده
- امحاء یا ضایعات
- ثبت سوابق
کلیه تصمیمات و اقدامات در فرم های مشخص و در سیستم ERP ثبت می گردند. این سوابق محصول نا منطبق برای ممیزی ها، بهبود مستمر و ردیابی بسیار حائز اهمیت اند.
جمع آوری و فراخوان محصول نامنطبق از سطح عرضه
در صورتی که محصول نامنطبق به بازار مصرف رسیده باشد، شرکت موظف است براساس دستو رالعمل جمع آوری محصول نا منطبق از سطح عرضه نسبت به فراخوان (Recall) اقدام کرده و رضایت مشتری را جلب نماید.
مجوز ارفاقی (Concession)
در موارد خاص، ممکن است استفاده مشروط از یک محصول یا ماده اولیه نا منطبق با کسب مجوز ارفاقی از مشتری یا مدیریت ارشد امکان پذیر باشد. این مورد باید با ثبت دقیق دلایل، شرایط استفاده، و مدت زمان اعتبار مجوز انجام شود.
روش اجرایی عدم انطباق و پیگیری آن
برای مدیریت نظام مند این فرآیند، شرکت ها باید دارای یک روش اجرایی برای مدیریت عدم انطباق باشند که در آن تمامی مراحل از شناسایی تا ثبت سوابق و اقدامات اصلاحی مشخص شده باشد. این دستورالعمل ها اغلب بخشی از سیستم مدیریت کیفیت هستند و در قالب فرم ها و چک لیست های استاندارد اجرا می شوند.
مزایای استفاده از نرم افزار S2S ERP در مدیریت محصول نا منطبق
نرم افزار S2S ERPبا ماژول قدرتمند کنترل کیفیت خود، امکانات زیر را برای مدیریت اقلام نامنطبق فراهم می سازد:
- ثبت، رهگیری و تعیین تکلیف مواد و محصولات نامنطبق به صورت دیجیتال
- صدور خودکار فرم های مجوز ارفاقی و پیگیری وضعیت آن ها
- ایجاد سوابق دقیق برای ممیزی ها و ردیابی کیفی
- یکپارچگی کامل با ماژول های تولید، انبار و تدارکات
- تسهیل فرآیند فراخوان (Recall) محصولات از بازار در صورت نیاز
با استفاده از S2S، شرکت ها می توانند ریسک های ناشی از محصولات نا منطبق را کاهش داده و گامی مؤثر در جهت ارتقاء کیفیت و رضایت مشتریان بردارند.