زمان بندی اصلی تولید (MPS) چیست؟

نمودار زمان‌ بندی اصلی تولید (MPS) در سیستم ERP

زمان‌ بندی اصلی تولید (MPS) چیست و چه نقشی در بهره‌ وری سازمان دارد؟

زمان ‌بندی اصلی تولید (Master Production Schedule - MPS) یکی از اجزای حیاتی در فرآیند برنامه‌ ریزی تولید و مدیریت عملیات تولیدی در سازمان‌ های صنعتی است. هدف اصلی  MPS، ایجاد یک برنامه زمانی دقیق و قابل اجرا برای تولید محصولات در دوره‌ های زمانی مشخص است. این برنامه بر اساس اطلاعاتی همچون تقاضای پیش‌ بینی ‌شده بازار، سفارشات مشتریان، ظرفیت تولید کارخانه، میزان موجودی انبار و Lead Time  تأمین مواد اولیه تنظیم می ‌شود.

چرا MPS اهمیت دارد؟

در محیط‌ های تولیدی پویا و رقابتی، هماهنگی میان بخش‌ های مختلف تولید از اهمیت بالایی برخوردار است. MPS به عنوان هسته مرکزی برنامه ‌ریزی تولید، این هماهنگی را برقرار می ‌سازد و به سؤالات کلیدی زیر پاسخ می ‌دهد:

  • چه محصولاتی باید تولید شوند؟
  • در چه زمانی باید تولید آغاز شود؟
  • چه مقدار از هر محصول مورد نیاز است؟
  • چه منابعی برای این تولید نیاز است؟
  • آیا ظرفیت تولید پاسخگوی نیاز است؟

با پاسخ به این پرسش‌ ها، سازمان می ‌تواند منابع خود را به شکل بهینه تخصیص داده، از اتلاف مواد و زمان جلوگیری کند و هزینه‌ های تولید را کاهش دهد.

مزایای استفاده از  MPS

  1. افزایش دقت در پیش‌ بینی تولید
    با استفاده از MPS می‌ توان تقاضای بازار را به شکل دقیق ‌تری پیش ‌بینی کرده و برنامه ‌های تولید را براساس آن تنظیم نمود.
  2. کاهش موجودی مازاد و کمبود کالا
    MPS  با کنترل دقیق موجودی، از بروز مازاد انبار یا کسری محصول نهایی جلوگیری می ‌کند.
  3. هماهنگی بهتر بین واحد ها
    اطلاعات موجود در برنامه ‌ریزی اصلی تولید به واحد خرید، انبار، برنامه ‌ریزی، تولید، کنترل کیفیت و فروش منتقل شده و یکپارچگی در تصمیم‌ گیری ‌ها ایجاد می ‌شود.
  4. بهینه ‌سازی ظرفیت تولید
    با بررسی محدودیت‌ های ظرفیت، می ‌توان تولید را با منابع واقعی همسو کرده و از فشار ناگهانی بر ماشین‌ آلات و نیروی انسانی جلوگیری کرد.
  5. پشتیبانی از استراتژی‌ های مختلف تولیدی
    از جمله Make to Order  (تولید براساس سفارش) و Make to Stock (تولید برای انبار)، که هرکدام نیازمند زمان ‌بندی و منابع متفاوتی هستند.

جایگاه MPS در زنجیره تأمین

MPS  به عنوان پل ارتباطی بین واحد فروش و واحد تولید، نقش مهمی در برنامه ‌ریزی مواد (MRP) نیز ایفا می‌ کند. خروجی ‌های  MPS، ورودی ‌های سیستم MRP هستند؛ یعنی وقتی زمان ‌بندی اصلی تولید مشخص شد، سیستم برنامه‌ ریزی مواد می‌ تواند نیازمندی‌ های دقیق مواد اولیه و قطعات را محاسبه و سفارش ‌گذاری کند.

اجرای موفق MPS با استفاده از نرم ‌افزار مدیریت یکپارچه  (ERP)

موفقیت در اجرای یک MPS دقیق، نیازمند اطلاعات صحیح، به ‌روز و قابل تحلیل است. استفاده از نرم‌ افزار مدیریت یکپارچه (ERP) این امکان را فراهم می‌ سازد که کلیه اطلاعات مربوط به برنامه‌ ریزی تولید، BOM، زمان‌ بندی ماشین‌ آلات، موجودی انبار، سفارشات مشتریان و ظرفیت منابع در یک سیستم جامع و متمرکز تجمیع شوند.

یک ERP تخصصی در حوزه تولید، مانند نرم ‌افزارهایی که به‌ طور خاص برای صنایع قطعه ‌سازی و تولیدی طراحی شده‌ اند، قابلیت‌ هایی همچون:

  • ساخت برنامه ‌های MPS هوشمند و تطبیقی
  • محاسبه Lead Time  دقیق
  • بررسی ظرفیت منابع در زمان واقعی
  • ارتباط مستقیم با سیستم ‌های کنترل کیفیت
  • و ایجاد گزارش ‌های تحلیلی برای مدیریت

را در اختیار مدیران تولید قرار می ‌دهد.

اگر به‌ دنبال پیاده‌ سازی حرفه‌ ای MPS و دستیابی به بهره ‌وری بالا، کنترل دقیق موجودی، کاهش هزینه ‌ها و افزایش رضایت مشتری هستید، استفاده از نرم‌ افزار مدیریت یکپارچه تولیدی، نه تنها یک انتخاب هوشمندانه بلکه ضرورتی برای بقا و رقابت در بازار امروز است.