در علم حسابداری، روش LIFO (Last In, First Out) یا آخرین صادره از اولین وارده یکی از مهم ترین روش های ارزیابی موجودی کالا و محاسبه بهای تمام شده کالا است. این روش تأثیر مستقیمی بر صورت های مالی، سود و زیان و گزارشگری مالی شرکت ها دارد. انتخاب روش LIFO می تواند موجب تغییر در سیاست های حسابداری، جریان نقدی و حتی میزان مالیات پرداختی شود.
در روش LIFO، فرض می شود کالا هایی که آخر از همه وارد انبار شده اند، ابتدا از آن خارج می شوند. در شرایط تورمی، این موضوع باعث می شود که بهای تمام شده کالا بر اساس قیمت های جدید تر و بالاتر محاسبه شود.نتیجه این فرآیند، افزایش بهای تمام شده کالا و در نتیجه کاهش سود خالص است.اما در عین حال، این کاهش سود خالص باعث کاهش سود مشمول مالیات و در نتیجه کاهش هزینه مالیاتی سازمان می شود.
انتخاب روش LIFO بر چندین بخش از صورت های مالی تأثیر می گذارد:
در مقایسه با روش FIFO (اولین صادره از اولین وارده)، روش LIFO در شرایط تورمی معمولاً:
در مقابل، روش FIFO در شرایط ثبات قیمت ها، تصویر شفاف تری از ارزش واقعی دارایی ها ارائه می کند.
در بسیاری از کشورها، استفاده از روش LIFO به دلیل مغایرت با استاندارد های بین المللی گزارشگری مالی (IFRS) مجاز نیست. با این حال، در برخی سیستم های حسابداری ملی و مخصوصاً در محیط های تورمی، همچنان از آن برای تحلیل مالیاتی و مدیریتی استفاده می شود.
در هر صورت، انتخاب روش ارزیابی موجودی کالا باید با توجه به ماهیت فعالیت، سیاست های مالی و اهداف گزارشگری سازمان انجام شود.
محاسبه دقیق بهای تمام شده کالا در روش LIFO نیازمند ابزارهایی است که بتوانند جریان ورود و خروج کالا، قیمت خرید، و اثرات تورمی را به صورت خودکار و دقیق مدیریت کنند.در این میان، نرم افزار مالی راهکار سیستم سامان با بهره گیری از ماژول های هوشمند حسابداری انبار، ارزیابی موجودی و کنترل مالی، امکان ثبت خودکار بهای تمام شده کالا بر اساس روش های مختلف از جمله LIFO را فراهم می کند.این نرم افزار با اتصال یکپارچه به سیستم حسابداری، انبار و بهای تمام شده، به مدیران مالی کمک می کند تا تحلیل دقیق تری از سود، زیان و وضعیت نقدینگی سازمان به دست آورند و تصمیم های استراتژیک خود را بر پایه داده های واقعی اتخاذ کنند.
روش LIFO با وجود پیچیدگی هایش، ابزاری قدرتمند برای مدیریت مالی در شرایط تورمی محسوب می شود. این روش بر صورت های مالی، بهای تمام شده کالا، سود خالص و مالیات تأثیر چشمگیری دارد.برای اجرای دقیق این روش و حفظ شفافیت مالی، استفاده از ابزارهای نرم افزاری پیشرفته مانند نرم افزار مالی راهکار سیستم سامان، بهترین گزینه برای سازمان هایی است که به دنبال دقت، سرعت و تحلیل مالی هوشمند هستند.