حسابداری دولتی یکی از مهم ترین ابزارهای مدیریت مالی در بخش عمومی است که نقش حیاتی در کنترل بودجه ای، گزارشگری مالی دولت و شفافیت مالی ایفا می کند. این نظام حسابداری با بهره گیری از استاندارد ها و مقررات خاص، امکان نظارت دقیق بر اعتبارات جاری و عمرانی را فراهم می سازد و در نهایت به افزایش پاسخگویی مالی دستگاه های دولتی منجر می شود.
در چارچوب نظام حسابداری دولتی، اصولی وجود دارند که اجرای صحیح آن ها تضمین کننده دقت و صحت اطلاعات مالی است. برخی از این اصول عبارتند از:
استفاده از حساب مستقل برای پیگیری منابع و مصارف هر برنامه یا پروژه، یکی از ویژگی های کلیدی این نظام است.
حسابداری دولتی با فرآیند هایی ساخت یافته و قانونی سروکار دارد که از تدوین بودجه تا تهیه گزارش عملکرد مالی ادامه دارد. مراحل اصلی این فرآیند ها شامل:
در این فرآیند ها، وجود کدینگ حساب های دولتی به عنوان یک ساختار طبقه بندی شده برای ثبت دقیق اطلاعات، اهمیت زیادی دارد.
یکی از مهم ترین اصلاحات در حوزه مالیه عمومی، حرکت از حسابداری نقدی به حسابداری تعهدی است. این تغییر باعث ارتقاء کیفیت گزارشگری مالی دولت، شفاف سازی بدهی ها و تعهدات آتی و بهبود کنترل داخلی در دستگاه های اجرایی می شود. بسیاری از کشورها از جمله ایران، طی سال های اخیر به سمت اجرای حسابداری تعهدی گام برداشته اند.
امروزه با توجه به پیچیدگی فرآیند های مالی در دستگاه های دولتی، استفاده از نرم افزار های حسابداری دولتی به یک ضرورت تبدیل شده است. این نرم افزارها با خودکارسازی فرآیند ها، افزایش دقت در ثبت اطلاعات و تولید سریع گزارش ها، نقش مهمی در اجرای صحیح نظام حسابداری دولتی ایفا می کنند.
در بین راهکارهای موجود، نرم افزار حسابداری عمومی راهکار سیستم سامان یکی از گزینه های قدرتمند و بومی برای مدیریت مالی در دستگاه های اجرایی کشور محسوب می شود. این نرم افزار مطابق با آخرین الزامات دیوان محاسبات کشور و سازمان برنامه و بودجه طراحی شده و از قابلیت های زیر برخوردار است:
استفاده از این نرم افزار نه تنها موجب ارتقاء شفافیت مالی می شود، بلکه به پاسخگویی دقیق تر مدیران مالی در نهاد های عمومی نیز کمک می کند.
حسابداری دولتی با اصول و فرآیند های ساخت یافته، ابزاری قدرتمند برای تحقق شفافیت، پاسخگویی و کنترل مالی در بخش عمومی است. گذار به حسابداری تعهدی، استفاده از نرم افزارهای تخصصی مانند راهکار سیستم سامان و نظارت مؤثر توسط نهاد های ناظر از جمله عوامل کلیدی در ارتقاء عملکرد مالی دولت ها محسوب می شود. به همین دلیل، سرمایه گذاری در توسعه و استقرار سامانه های پیشرفته مالی، یک گام مؤثر در مسیر اصلاحات نظام بودجه ریزی و مالی کشور خواهد بود.