در قانون کار ایران، انواع مختلفی از مرخصی ها برای کارکنان پیش بینی شده است که هر یک شرایط خاص خود را دارند. آگاهی از انواع مرخصی و نحوه محاسبه آن ها برای کارگران و کارفرمایان اهمیت زیادی دارد. در این مقاله، به بررسی انواع مرخصی های قانونی و نحوه محاسبه هر کدام می پردازیم.
مرخصی استعلاجی به مرخصی ای گفته می شود که برای درمان بیماری یا آسیب دیدگی کارکنان به آن ها اختصاص داده می شود. این مرخصی معمولاً بر اساس ارائه گواهی پزشکی و تایید پزشک معتمد قابل استفاده است. تعداد روزهای مرخصی استعلاجی طبق قانون، محدود است و معمولاً در سال، کارمند حق استفاده از آن را دارد.
نحوه محاسبه مرخصی استعلاجی:
کارمند می تواند از مرخصی استعلاجی با حقوق استفاده کند، مشروط به اینکه در طول سال تعداد روزهای مجاز را رعایت کند. اگر میزان مرخصی استعلاجی بیشتر از حد معمول شود، ممکن است حقوق آن کاهش یابد یا بر اساس شرایط خاص توافقات جدیدی صورت گیرد.
مرخصی سالانه، یکی از مهم ترین حقوق کارکنان است که طبق قانون کار، هر کارگر پس از گذشت یک سال خدمت، به مدت حداقل ۲۶ روز کاری مرخصی با حقوق دریافت می کند. این مرخصی قابل تجمیع یا انتقال به سال های بعدی است، مشروط بر اینکه با توافق کارفرما انجام شود.
نحوه محاسبه مرخصی سالانه:
برای محاسبه مرخصی سالانه، باید میزان روزهای کارکرد در سال محاسبه شود. به ازای هر ۳۰ روز کارکرد در سال، کارگر حق استفاده از یک روز مرخصی را دارد.
مرخصی زایمان به کارمندان زن که به تازگی مادر شده اند، تعلق می‌گیرد. این مرخصی معمولاً به مدت ۹۰ روز است و شامل تمامی حقوق و مزایای مربوط به حقوق ماهانه می شود. علاوه بر این، کارمند زن ممکن است تا ۶ ماه بعد از زایمان نیز به صورت پاره وقت کار کند.
نحوه محاسبه مرخصی زایمان:
کارمندان زن می توانند از مرخصی زایمان به صورت متوالی یا به تدریج استفاده کنند و در طول این مدت حقوق آن ها پرداخت می شود.
مرخصی تحصیلی برای افرادی که در حال ادامه تحصیل هستند و نیاز به مرخصی برای شرکت در امتحانات یا انجام امور آموزشی دارند، پیش بینی شده است. این مرخصی معمولاً بدون حقوق است مگر اینکه با توافق کارفرما، شرایط خاصی برای پرداخت حقوق تعیین شود.
نحوه محاسبه مرخصی تحصیلی:
این مرخصی به مدت مشخصی تعیین می شود و میزان آن بستگی به نوع و شرایط آموزشی دارد. کارکنان می توانند با ارائه مدارک تحصیلی خود، از این مرخصی استفاده کنند.
مرخصی بدون حقوق زمانی است که کارمند نیاز به مرخصی داشته باشد، اما شرایط استفاده از مرخصی با حقوق را نداشته باشد. در این حالت، کارمند نمی تواند از حقوق خود استفاده کند، اما مرخصی او در سوابق کاری ثبت می شود.
نحوه محاسبه مرخصی بدون حقوق:
در این نوع مرخصی، حقوق پرداخت نمی شود، اما ممکن است در برخی موارد، توافقاتی برای پرداخت قسمتی از حقوق یا مزایا وجود داشته باشد.
کارگران در روزهای تعطیل رسمی کشور حق دریافت مرخصی دارند. در صورت نیاز به کار در این روزها، معمولاً به کارگران حقوق اضافی یا جبران تعطیلی داده می شود.
نحوه محاسبه مرخصی روزهای تعطیل رسمی:
کارفرمایان موظفند در روزهای تعطیل رسمی که کارکنان در آن کار می کنند، حقوق اضافی پرداخت کنند که معمولاً شامل اضافه کاری می شود.
مرخصی ازدواج به کارمندان هنگام ازدواج تعلق می گیرد و معمولاً به مدت ۳ روز است. این مرخصی با حقوق پرداخت می شود.
نحوه محاسبه مرخصی ویژه برای ازدواج:
کارمند می تواند از این مرخصی در هنگام ازدواج خود استفاده کند و حقوق کامل به او پرداخت خواهد شد.
مرخصی فوت به کارمندانی که در خانواده نزدیک خود (مانند والدین، همسر، یا فرزند) فردی را از دست می دهند، تعلق می‌گیرد. این مرخصی معمولاً به مدت ۳ روز است.
نحوه محاسبه مرخصی ویژه برای فوت:
این مرخصی با حقوق کامل پرداخت می شود و مدت آن طبق شرایط کارفرما و مقررات داخلی شرکت ممکن است تغییر کند.
آگاهی از انواع مرخصی ها و نحوه محاسبه آن ها در قانون کار، به کارگران و کارفرمایان این امکان را می دهد که از حقوق خود به درستی استفاده کنند و در صورت نیاز به مرخصی، شرایط مناسب برای آن ها فراهم شود. برای جلوگیری از مشکلات حقوقی، بهتر است کارفرمایان و کارکنان اطلاعات کاملی در خصوص قوانین مرخصی داشته باشند و در صورت لزوم از مشاوران حقوقی یا منابع معتبر استفاده کنند.با توجه به شرایط قانونی و نیازهای کاری، هر کارمند می تواند مرخصی‌های مختلف خود را طبق ضوابط مربوطه درخواست و استفاده کند.
میدان صادقیه، بلوار اشرفی اصفهانی، خ پیامبر شرقی، خ شاهد، کوچه وحدت ۴، پ ۸، ط ۵
تلفن دفتر مرکزی : ۴۷۵۸۷۲۰۰ (۰۲۱)
تلفن دفتر فروش: ۴۷۵۸۷۰۰۰ (۰۲۱)
شرکت راهکار سیستم سامان از به هم پیوستن جمعی از مشاوران و مجریان سیستم‌های مدیریت کیفیت، مالی و تولید از یک سو و متخصصین و کارشناسان خبره در حوزه فن‌آوری اطلاعات از سوی دیگر تأسیس شد.